Parki Zdrojowe

Parki zdrojowe w Sokołowsku są bezpośrednio związane z istniejącymi tu zakładami sanatoryjnymi. Pierwszy z nich założony został przez dr Hermana Brehmera w latach pięćdziesiątych XIX wieku. W sąsiedztwie, jego dynamicznie rozwijającego się zakładu zaczęły powstawać kolejne. Ważnym elementem każdego kompleksu sanatoryjnego był park zdrojowy, a każdy kolejny wzorowany był na najstarszym, zaprojektowanym przez dr. Brehmera.

Podobne altany stały we wszystkich parkach zdrojowych

Wszystkie rozpoczynały się przy głównym budynku zakładu leczniczego, a kończyły daleko, na krańcach miejscowości. Ułożone "prostopadle" do doliny potoku miały kształt zbliżony do prostokąta. Wychodząc z Kurhausu na spacer po parku, kuracjusze mieli do dyspozycji sieć zacienionych alei lekko wspinających się w górę po przyległych zboczach. Tam zlokalizowane były altany, tarasy widokowe lub niewielkie restauracje. Wszystkie alejki były bardzo starannie przemyślane i wykonane. Na bardziej stromych podejściach wykonano schody. Zwiedzający w różnych częściach parku napotykali liczne fontanny, stawy, sztuczne skały, źródła czy groty.

Jest to bez wątpienia najstarszy i największy z dwóch parków założonych krótko po 1850 roku. Teren parku zaczyna się przy głównym budynku zakładu Brehmera zwanym Starym Kurhausem, a po wojnie Grunwaldem. Rozciągał się od drogi w kierunku południowym, wchodząc głęboko w las. Autorem planu zagospodarowania parku był sam dr Brehmer, a według ówczesnych specjalistów: "jest tak pomyślany, aby nie było żadnego zbędnego bicia serca, czy zadyszki (...) żaden park w Europie nie był tak doskonale zaprojektowany". Powierzchnia założenia obejmowała ponad 70 hektarów, wzdłuż wszystkich ocienionych i osłoniętych od wiatru alei rozstawiono 420 ławek i 200 krzeseł. Wzniesiono w parku liczne pawilony, m.in. natryski. Dla uatrakcyjnienia terenu wybudowano sztuczną grotę "Hermana", w otoczeniu której utworzono sztuczne stawy i fontanny.

Samotnia Gertrudy z Grotą Hermana

Pawilon nad Doche

Po wykupieniu zakładu leczniczego barona Rössinga przez dr. Römplera rozpoczęto tworzenie parku zdrojowego. W tym celu doktor nabył dodatkowo około 120 ha (w tym 29 ha lasu). Teren ten leżał prawie równolegle do parku dr. Brehmera na osi południowy - wschód i północny - zachód. Bardzo długo trwało tworzenie promenad na tym trenie. Przed frontem Kurhausu urządzono tarasy i krytą promenadę w stylu szwajcarskim i halę koncertową. Na terenie parku wybudowano również: w jego północno - zachodniej części kościół protestancki, a w części południowo - wschodniej kaplicę obrządku prawosławnego.

Wnętrze leżakowni, w tle Willa Elsa

Pergola z salą koncertową przed fasadą budynku głównego. W tle Willa Elsa.

Park sanatoryjny podzielony był na dwie części: mniejsza zlokalizowna była w najbliższej okolicy domu sanatoryjnego, większa - na zboczu okolicznego masywu, na drugim brzegu potoku Sokołowiec. Bliskość potoku była okazją do poprowadzenia w jego bliskości malowniczych tarasów.

Współcześnie w Sokołowsku można jeszcze odnaleźć ślady trzech mniejszych parków obiektach sanatoryjnych "Waligóra", "Górnik", "Piast"

Wszystkie parki porastały interesujące gatunki drzew i krzewów. Pomimo, iż świetność dawnych parków zaginęła na przeciągu dziesiątek lat, dziś przyciągają one egzotyką porastającej je roślinności. Obecnie najlepiej zachowany jest park dawnego zakładu dr Römplera, w którym znajdziemy jeszcze wiele elementów z jego okresu świetności: nadal doskonale zachowany kościół i kaplicę obrządku prawosławnego.